Cash flow – istota, metody, budowa | Magazyn Przedsiębiorcy (2024)

Cash flow, czyli rachunek przepływów pieniężnych to element sprawozdania finansowego. Dzięki niemu możliwe jest dokonanie szybkiej oceny kondycji przedsiębiorstwa. Sprawdziliśmy, jak dokładnie wygląda oraz jak należy interpretować cash flow!

Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow) to jeden z elementów sprawozdania finansowego. Jego analiza pozwala na szybką ocenę potencjału i kondycji przedsiębiorstwa. Rachunek jest nieocenioną pomocą dla zewnętrznych podmiotów finansujących – inwestorów lub kredytodawców. Prezentujemy, co powinieneś wiedzieć na temat tego dokumentu.

Cash flow – istota

Cash flow nazywany jest również sprawozdaniem z przepływów środków pieniężnych lub sprawozdaniem z przepływów finansowych. W dokumencie znajduje się podsumowanie przepływów środków pieniężnych z uwzględnieniem ich źródeł oraz sposobów wykorzystania. Cash flow stanowi bardzo wartościową pomoc dla kredytodawców, inwestorów oraz kadry zarządzającej, ponieważ umożliwia ocenę stopnia płynności finansowej przedsiębiorstwa oraz jego zdolności do regulowania zaciąganych zobowiązań.

Warto wiedzieć, że cash flow jest jednym z trzech elementów sprawozdania finansowego. Kolejnymi są bilans oraz rachunek zysków i strat. Najdokładniej obrazuje on aktualną sytuację finansową przedsiębiorstwa, ponieważ uwzględnia faktyczne przepływy pieniężne.

Rachunek przepływów pieniężnych – budowa

Rachunek przepływów pieniężnych składa się z trzech zasadniczych części:

• przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej;
• przepływów pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej;
• przepływów pieniężnych netto z działalności finansowej.

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej

Pierwszą częścią cash flow jest sprawozdanie z przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej. W tym miejscu zapisywane są środki generowane podczas prowadzenia działalności podstawowej, a więc:

• przepływy brutto – zysk operacyjny powiększony o amortyzację oraz pomniejszony o zapłacony podatek;
• przepływy netto – przepływy brutto powiększone o wartość zmiany kapitału pracującego, zmiany pozostałych aktywów oraz pasywów operacyjnych;
• zmiana kapitału operacyjnego – zmiana zapasów pomniejszona o zmianę należności i powiększona o zmianę zobowiązań (przy założeniu, że wszystkie z tych wartości cechują się tendencją wzrostową).

Działalność operacyjna stanowi największą z części działalności przedsiębiorstwa. To podstawa funkcjonowania firmy obejmująca produkcję i sprzedaż towarów lub usług. Sprawozdanie z działalności operacyjnej informuje o zaradności przedsiębiorstwa na gruncie działalności podstawowej, ale nie uwzględnia inwestycji jednorazowych i sposobów finansowania.

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej

Druga część cash flow to sprawozdanie z przepływów pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej, a więc ze środków generowanych lub wydatkowanych na potrzeby inwestycyjne będące niezbędnymi dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. Najprościej ujmując, przepływy pieniężne z działalności operacyjnej to koszty, które w przyszłości mają szansę przynieść przedsiębiorstwu korzyści.

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych netto z działalności finansowej

Ostatnią częścią podstawową cash flow jest sprawozdanie z przepływów pieniężnych netto z działalności finansowej, a więc ze środków pozyskiwanych z zewnętrznych źródeł w celu finansowania przedsiębiorstwa. Przykładowo mogą to być:

• kredyty;
• obligacje;
• emisja akcji.

Cash flow – elementy dodatkowe

Elementami, które powinny znaleźć się w sprawozdaniu cash flow po trzech podstawowych sprawozdaniach są:

• przepływy pieniężne netto razem – suma kwot bilansów z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej;
• bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych – bilansowa zmiana środków oraz zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kasowych (jeśli te występują);
• środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego – wartość zgodna z bilansem;
• środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego – część podsumowująca; różnica pomiędzy początkowym stanem środków pieniężnych i sumą wszystkich przepływów pieniężnych; wynik powinien być tożsamy z sumą środków pieniężnych dostępnych na koniec okresu sprawozdawczego.

Analiza cash flow

Trzy podstawowe rodzaje przepływów gotówki ujęte w rachunku przepływów pieniężnych mogą przyjąć wartość dodatnią lub ujemną. W zależności od zestawienia tych wartości dla różnych rodzajów przepływów, odmienna będzie interpretacja stanu finansowego przedsiębiorstwa:

• istnieje duże prawdopodobieństwo, że firma gromadzi środki na przyszłe inwestycje, kiedy przepływy gotówki operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej przyjmują wartość dodatnią;
• kiedy przedsiębiorstwo osiąga wysokie zyski, które następnie przeznacza na spłatę zobowiązań oraz inwestycje, to przepływy gotówki operacyjnej powinny przyjmować wartość dodatnią, a przepływy gotówki inwestycyjnej i finansowej – ujemną;
• kiedy firma jest w restrukturyzacji, to przepływy gotówki operacyjnej i inwestycyjnej mają wartość dodatnią, a finansowej – ujemną;
• kiedy firma rozwija się to odnotowuje ujemne przepływy gotówki operacyjnej i dodatnie pozostałe rodzaje przepływów;
• kiedy firma jest nowa i rozwija się, to przepływy gotówki inwestycyjnej są dodatnie, a pozostałe rodzaje przepływów – ujemne;
• istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że przedsiębiorstwo ma przejściowe kłopoty w funkcjonowaniu, kiedy przepływy gotówki inwestycyjnej i finansowej są dodatnie, a operacyjnej ujemne;
• kiedy firma nie posiada gotówki i jest zmuszona sprzedawać posiadane przez siebie aktywa, to przepływy gotówki inwestycyjnej przyjmują wartości dodatnie, natomiast przepływy gotówki operacyjnej i finansowej są ujemne;
• ujemne wartości wszystkich rodzajów przepływów świadczą o bardzo złej kondycji przedsiębiorstwa i zagrożeniu bankructwem.

Najogólniej mówiąc, pozytywną sytuacją jest taka, kiedy przedsiębiorstwo generuje dodatnie przepływy z działalności operacyjnej. Wówczas firma znajduje się w dobrej sytuacji finansowej. W większości przypadków nie jest źle, kiedy firma cechuje się dodatnimi przepływami z działalności finansowej. O złej sytuacji świadczą ujemne przepływy na poziomie działalności operacyjnej i finansowej jednocześnie, a kiedy dojdą do tego jeszcze ujemne przepływy inwestycyjne, to należałoby się spodziewać rychłego bankructwa.

Cash flow – metody sporządzania dokumentu

Rachunek przepływów pieniężnych można wykonać posługując się jedną z dwóch metod: bezpośrednią lub pośrednią. Różnią się one pomiędzy sobą sposobem wyliczania przepływów z działalności operacyjnej.

Dla obydwu metod sporządzania cash flow identycznie wylicza się przepływy z działalności inwestycyjnej oraz finansowej.

Do wpływów sekcji przepływów pieniężnych netto z działalności inwestycyjnej zalicza się:

• zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych;
• zbycie inwestycji w nieruchom*ości oraz wartości niematerialne i prawne;
• zbycie aktywów finansowych, na przykład poprzez wypłatę dywidend i udziałów w zyskach lub spłatę udzielonych pożyczek długoterminowych i odsetek kredytowych;
• inne wpływy inwestycyjne.

Wydatkami są natomiast:

• nabycie wartości niematerialnych i prawnych, jak również rzeczowych aktywów trwałych;
• inwestycje w nieruchom*ości oraz wartości niematerialne i prawne;
• nabycie aktywów finansowych;
• inne wydatki inwestycyjne.

Kategoria wpływów w sekcji przepływów pieniężnych netto z działalności finansowej obejmuje:

• wpływy netto z wydania udziałów oraz innych instrumentów kapitałowych, jak również dopłat do kapitału;
• kredyty i pożyczki;
• emisję dłużnych papierów wartościowych;
• inne wpływy finansowe.

W tej kategorii wydatkami są:

• nabycie udziałów własnych;
• wypłata dywidend na rzecz właścicieli oraz inne wypłaty na ich rzecz;
• spłata kredytów i pożyczek oraz leasingów finansowych i innych zobowiązań finansowych;
• spłata odsetek;
• inne wydatki finansowe.

Wybór metody zależy od kierownika jednostki. Informacja o wybranej metodzie powinna się znaleźć we wprowadzeniu do sprawozdania oraz w przyjętych przez przedsiębiorstwo zasadach rachunkowości.

Metoda bezpośrednia

Bezpośrednia metoda przygotowywania rachunku przepływów pieniężnych opiera się o wyliczaniu przepływów z działalności operacyjnej na podstawie odjęcia od wpływów z działalności operacyjnej wydatków operacyjnych. Zaletą tej metody jest wykonanie zestawienia poszczególnych grup wpływów i wydatków, co daje możliwość uzyskania pełnego obrazu zdarzeń finansowych zachodzących w przedsiębiorstwie.

Do wpływów w przepływach z działalności operacyjnej zalicza się:

• sprzedaż;
• inne wpływy z działalności operacyjnej.

Wśród wydatków znajdują się:

• dostawy i usługi;
• wynagrodzenia netto;
• ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, jak również inne świadczenia;
• podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym;
• inne wydatki operacyjne.

Metoda pośrednia

W metodzie pośredniej punktem wyjścia jest zysk netto oraz dokonanie odpowiednich korekt. Korekty wprowadza się, aby uzyskać rzeczywisty wygląd kondycji finansowej przedsiębiorstwa.

Korekty z działalności operacyjnej obejmują:

• amortyzację;
• zyski/straty z tytułu różnic kursowych;
• odsetki i udziały w zyskach (dywidendy);
• zyski/straty z działalności inwestycyjnej.

Korekty z działalności obrotowej obejmują zmiany:

• stanu rezerw;
• stanu zapasów;
• stanu należności;
• stanu zobowiązań krótkoterminowych (bez uwzględniania pożyczek i kredytów);
• stanu rozliczeń międzyokresowych;
• inne korekty.

Podsumowując, cash flow jest elementem sprawozdania finansowego. Dzięki niemu możliwe jest dokonanie szybkiej oceny aktualnej kondycji i potencjału przedsiębiorstwa, co jest szczególnie pomocne dla potencjalnych inwestorów i instytucji kredytujących.